Аты | Проф.док. Zamira DERBİŞEVA |
Э-куржун | zamira.derbisheva@manas.edu.kg |
Кабинет | 224 |
Телефону | 54 19 42-47 (1317) |
Сабактар |
RDE-103 : ТИЛ БИЛИМИНЕ КИРИШҮҮ (Орус тили жана адабияты программасы ) RDE-305 : ОРУС ЖАНА ТҮРК ТИЛДЕРИНИН ГРАММАТИКАЛАРЫН САЛЫШТЫРУУ (Орус тили жана адабияты программасы ) RDE-323 : ОРУС ТИЛИНИН СӨЗ ЖАСОО ЫКМАЛАРЫ (Орус тили жана адабияты программасы ) |
БИЛИМИ:
Илимий Даражасы |
Багыты/профили |
Берилген жылы |
Жогорку окуу жайы |
бакалавр |
Филология / Орус тили жана адабияты мугалими |
1974 |
Россия Федерациясынын Воронеж мамлекеттик университети. |
магистратура |
Славян тилдери" - 02/10/03 |
1977 |
М.В. Ломоносов" атындагы Москва университети |
аспирантура |
"Салыштырмалуу -тарыхый, типологиялык жана салыштырма лингвистика" - 10.02.20 |
1995 |
Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясы |
Магистрдик ишинин темасы жана илимий жетекчиси:
Дербишева З.К. Сопоставительный анализ словообразовательных типов чешских и русских глаголов с приставкой «za-/за-». дис. … канд. филол. наук. Москва, 1981. – 168 с. Широкова А.Г
Кандидаттык ишинин темасы жана илимий жетекчиси:
— Дербишева З.К. Теоретические основы сопоставительной грамматики русского и кыргызского языков. Дисс. на соиск. ученой степени доктора филолог. наук, Бишкек, 2001.
ИШ ТАЖРЫЙБАСЫ:
иши/наамы |
иш орду |
жылы |
окутуучу |
Кыргыз улуттук университет |
1978-1981 |
Ага окутуучу |
Кыргыз улуттук университет |
1981 -1989 |
доц.м.а. |
Кыргыз улуттук университет |
1989 -1991 |
доц.др. |
Кыргыз улуттук университет |
1991- 2005 |
проф.др. |
Кыргыз-Турк Манас университети |
2005 |
ЖЕТЕКТЕГЕН КАНДИДАТТЫК ЖАНА ДОКТОРДУК ИШТЕРИ:
Кандидаттык иштер:
Доктордук иштер:
Билген чет тилдери жана деңгээли (1 ден 5 ке чейин баалаңыз)
Тил |
Окуу |
Оозеки |
Жазуу |
Турк тили |
5 |
5 |
5 |
Чех тили |
5 |
4 |
4 |
Француз тили |
5 |
3 |
4 |
Англис тили |
4 |
3 |
3 |
YAYINLAR
MAKALELER:
Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI,SSCI,Arts and Humanities)
Uluslararası diğer hakemli dergilerde yayınlanan makaleler
Uluslararası bilimsel toplantılarda sunulan ve bildiri kitabında basılan bildiriler
1.Dil dilbilgisi ve ulusal zihniyet // Rus dili araştırmacıları II Uluslararası Kongresi "Rus dili: tarihsel kader ve modernite", Moskova 18-21 Mart 2004.
2. Runik anıtların dilbilimsel yönü // XXXVII Uluslararası oryantalistler Kongresi "ICANAS-37", Moskova, 16-21 Ağustos 2004.
3. Kırgızistan'da Rusistics. // Uluslararası Konferans «Küreselleşme Rusistics." 2006, Pekin.
4. Kırgızistan'da Rus dilinin bilimsel çalışması // "Rus dili: tarihsel kader ve modernlik" III Rus dili araştırmacıları Uluslararası Kongresi yazıları ve materyalleri, 20-23 Mart 2007, Moskova.
5. Morfolojik katmanın zıt tipolojik tanımının teorik temelleri // Uluslararası konferansın özetleri " Rus Dili ve Edebiyatı uluslararası eğitim alanında: modern durum ve perspektifler", 7 – 9 Mayıs 2007 Granada Üniversitesi (İspanya).
6. Kırgızistan'da modern Rus dili öğretimi. “ BDT ülkelerinde modern Rus dilinin işleyişi ve öğretimi” analitik materyallerin toplanması. St Petersburg 2007.
7. Ulusal dilin statüsünü güçlendirmesindeki çevirinin rolü // "Çeviri aynasında Rus Dili ve kültürü" Uluslararası bilimsel ve metodolojik konferansı, Yunanistan, Selanik - Halkidiki 14-18 Mayıs 2008.
8. KTÜ Manas’ın çevirmenlerinin eğitim içeriği ve organizasyonu // "Metalinguistik bileşen yenilikçi eğitim programları eğitim çevirmenler" VI Uluslararası bilimsel ve pratik konferans malzemeleri 8-10 Ekim 2008, Moskova.
9. Kırgızistan'ın kırsal bölgeleri için Rusça ders kitabının bilimsel ve metodolojik temelleri // «Rus Dili ve Edebiyat öğretim metodolojisinin durumu ve perspektifleri» Uluslararası bilimsel ve metodolojik konferansın malzemeleri, Rus Dünyası II Asamblesi, Moskova, 2008.
10. Slav dillerinin oluşum deneyiminin Türk edebi dillerinin oluşumuna yansıtılması. «Modern dünyada Slav dilleri ve Edebiyatı» Uluslararası bilimsel sempozyumun, 24-26 Mart 2009, Moskova.
11. Rus kelimesinin algısının dilbilimsel yönleri // Rus dünyasının III Asamblesi 3.11.2009, Moskova.
12. Dil krizi // “Çok kutuplu dünyada Rus dili: kültürlerin diyalog yeni dilsel paradigmalar" Uluslararası bilimsel ve pratik konferans, RUDN 50 yıldönümü adanmış, 2009, Moskova.
13. Rus dili bir dil-enerji olarak. // II Uluslararası Kongresi “Rus dili Avrasya'nın polilingual bağlamında kültürlerarası ve ticari işbirliğinin dili olarak ", Ekim 2009, Astana.
14. Kırgızistan'da dil politikası ve dil durumu. // Russian Language Journal, Vol.59, 2009, Washington.
15. Kırgızistan dillerinin iletişimsel ve bilişsel potansiyeli // «Modern Rusya ve diğer ülkelerde dil ve toplum " Uluslararası konferansın malzemeleri. Rusya Bilimler Akademisi, Haziran 2010, Moskova.
16. İşlevsel-semantik daire - farklı sistem dillerinin eşleştirilmesinin temeli olarak // «Uluslararası eğitim alanında Rus Dili ve Edebiyatı: modern durum ve perspektifler», İspanya II uluslararası Konferansı'n özetleri, 2010, Granada.
17. Kırgızistan'da iki dilli eğitimin durumu ve sorunları // "İki dilli eğitim: teori ve uygulama” Uluslararası bilimsel konferansın materyalleri. 26-28 Nisan 2011, Helsinki, Finlandiya.
18. Kırgızistan'ın lingvosocium kavramsal sistemi // II Uluslararası konferansın malzemeleri, Temmuz 2011, Omsk.
19. Bilişsel düşünme biçimlerinin standartlığı hakkında. Materyallerdeki makale ran ve RUDN «Kültür ve toplumda dilin yaşamı» Rusya Bilimler Akademisi ve Rusya halkların dostluk Üniversitesi bilimsel konferansı, Moskova, 20-22 Nisan 2012.
20. Kırgızistan'da dil gelişimi vektörleri // Doğal iki dillilik Uluslararası konferansı, Avusturya, Ratten, Temmuz 2012.
21. Cengiz Aytmatov'un zihinsel evreni // «Cengiz Aytmatov ve kültürlerin diyalogu» Uluslararası Konferansı, St. Petersburg, Kasım 2012.
22. Kırgızistan dil paletinde Rus dili // "Avrupa ve Asya arasındaki Rus dili" Uluslararası forumu. 30-31 Mayıs 2013, Rusya, Perm şehiri.
23. «TYPES AND CHARACTER OF BILINGUALISM IN KYRGYZSTAN», International Conference and 7th International Scientific and Practical Seminar “Multilingualism and Intercultural Communication: Challenges of the XXI Century” (Prague, 11–13 October 2013).
24. Gender Expressions in Kyrgyz Speech» 56th ANNUAL MEETING of the PIAC (PERMANENT INTERNATIONAL ALTAISTIC CONFERENCE) The Kocaeli University Women’s Studies Centre July 7 - 12, 2013 (Dr. Charles F. Carlson ile birlikte).
25. Kırgız destanı «Manas»’da «Düşman» kavramının bilişsel-semantik analizi // Uluslararası bilimsel konferansın «Bilişsel dilbilimde yeni paradigmalar ve yeni çözümler» başlıklı XIV materyalleri. Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, 2014.
26. Büyük İpek Yolu ekonomik kemeri düşüncesine Kırgız kamu değerlendirmesi ve görüşü // Uluslararası Kadınlar Forumu, Çin, Pekin, 2014.
27. Flektif ve aglütinatif morfolojinin tipolojik yönü. Uluslararası Konferans "Dil. Toplum. Bilim tarihi." Rusya Bilimler Akademisi, Moskova. 2015.
28. Kırgız dilinde «Kelime" kavramının dilbilimsel potansiyeli // «Bilişsel dilbilimde yeni paradigmalar ve yeni çözümler» çalışmaların koleksiyonu, St. Petersburg, 2015.
29. Kırgızistan'da Rus dilinin iletişimsel alanı // “Yurtdışında Rus dil kültürünün korunması, desteklenmesi ve tanıtımı". Minsk, 12-16 Kasım 2015.
30. Yûsuf Has Hâcib’in Kutadgu Bilig eserinde en yüksek değerler // TÜRK DÜNYA GÖRÜŞÜNÜN ŞÂH ESERİ: KUTADGU BİLİG (Yûsuf Has Hâcib’in Doğumunun 1000. Yılı Hatırasına) Uluslararası Sempozyumu, Istanbul, 2016.
31. Kırgız dünya görüşünde sevginin zihinsel görüntüsü // “Linguokültür ve dilin kavramsal alanı", 10. sayısı, St. Petersburg, 2016.
32. Kırgızistan'da Rus dilinin yasal statüsü ve dilsel gerçeklik. // "Toplumun kültürel ve eğitimsel entegrasyonunda bir faktör olarak Rus dili." . Vol. 11, St. Petersburg., 2016.
33. "Kavramsallaştırmanın etnomental özellikleri" / / "Türkolojinin modern sorunları: Dil-Edebiyat-kültür” uluslararası bilimsel ve pratik konferansın materyalleri ", Moskova, RUDN, 2016.
35. «The Role of Kyrgyz Traditional Beliefs» // Proceedings of the Ist international conferenceon the role of religions in the Turkic culture. Budapest, 2016 (page 286-298). Prof.Dr. Charles F. Carlson’ile birlikte.
36. “Cengiz Aytmatov’un dünya resminde - kavramsal değerler” // “XX yüzyılın 2. yarısında Ulusal literatürün yeniden Doğuşu ve Cengiz Aytmatov” uluslararası bilimsel ve pratik konferansın materyaller koleksiyonu; 12 Aralık 2018, Kazan şehri, s. 20-26.
37. “Dünya dil resminde Kırgız yaşam felsefesi” / / I Uluslararası Sempozyumu «Türk halklarının felsefi mirası», Bişkek-Ankara, 19-21 Eylül 2018.
38. “Türk toplumunun kültürel ve manevi değerleri sözlükbilimsel yorumlamada” //"Dmitriev okumaları" XXVII uluslararası bilimsel konferansın özetleri 4 Ekim 2019, Moskova.
40. “Eğitim ve bilimde iki dillilik” // Dünya Kongresi materyalleri «Doğu-Batı: kültür kavşakları», Japonya - Kioto, Kioto-Sange Üniversitesi, 2 - 5 Ekim 2019, 450-456.
41. “İki dilli Kırgızların - dil iletişiminde kod geçişlerinin öznel ve objektif faktörleri” // VI Uluslararası bilimsel ve pratik konferans «Bi -, Poli -, TRANSLİNGİZM ve dil eğitimi» MAPRYAL himayesinde, 4-5 Aralık 2020 Rusya halkların dostluk Üniversitesi, Moskova.
42. “Dilbilimsel dil karşılaştırmasının yöntemleri ve ilkeleri” // “Dil biliminde güncel eğilimler ve yönler" Uluslararası Konferans, Lev Gumilev Avrasya Ulusal Üniversitesinin Prof.Dr. Kuliaş Duysekova’yin 65 yaşına adanmıştır, Astana, 13.03 2021.
43. “Türk dilinin fiil kelime formunun yapısının özgüllüğü” // Oryantalist okumalar -2021. "Dil birimlerinin uyumluluğu ve dil modelleri." Bellek Z. M. Shalyapina (1946-2020), 15.04.2021
Ulusal hakemli dergilerde yayınlanan makaleler: 50 tane makale (aşağıda)- tercume sürecinde.
Ulusal bilimsel toplantılarda sunulan ve bildiri kitabında basılan bildiriler: 53 bildiri (aşağıda)- tercume sürecinde.
KİTAPLAR:
Kitap Yazarlığı:
1.”Zıt morfolojinin teorik temelleri”. Monografi. Bişkek, 2000, 200 ss;
2.” Rusça ve Kırgız dillerinin fonksiyonel dilbilgisi”. Monografi. Kırgız-Rus Slav Üniversitesi baskısı, Bişkek, 2003, 180 ss.
3. “Kırgız linguokültürün anahtar kavramları”. Monografi, Bişkek, 2012.200 ss.
4. “Kırgız etnos dilin aynasında”. Monografi, Bişkek, 2012, 270 ss.
5. “Bilişsel algıda linguokültürel kavramlar”. Monografi LAP Lambert Academic Publishing GmbH & Co. KG Heinrich-Böcking-Str. 6-8, 66121, Saarbrücken, Germany. 7p. l., 2013, 200 ss.
6. Rusça ve Türkçe karşılaştırmalı dilbilgisi. Üniversiteler için ders kitabı. Moskova: Flinta-Nauka Yayınevi, 2015, 270 ss
7. “Dil ve Etnik”. Monografi. Moskova: Flinta-Nauka Yayınevi, 2017, 270 ss..
8. Dillerin dilbilişsel karşılaştırmasının temelleri // Monografi, Flinta-Nauka Yayınevi,, Moskova, 2020, 274 sayfa.
9. “Kırgız linguokültürünün temel kavramları” // Bişkek, "İlim" baskısı, 2021, 150 ss.
10. “Cengiz Aytmatov'un Evreni”. Telif hakkı sözleri koleksiyonu. "Biyiktik Plus" baskısı, 2012, Bişkek, 300 ss.
Kitap Bölüm Yazarlığı:
1. Kırgız dilinin pratik ders programı. Kırgız dili öğrenenler için program. Frunze, 1989 . Ozmonaleva B. O. ile birlikte yazılmıştır.
2. Modern dönemde ulus ve ulusal ilişkiler. Ksu, Frunze,1989 öğrencileri için öğretim kılavuzu. 3 P. L. (Ivakov A., Puhova M. ile birlikte yazılmıştır).
3. Yûsuf Has Hâcib ve ölümsüz eseri "Kutadgu Bilig", Bişkek, KTU Manas, 2016 (kolektif monografi).
4. Rusça konuşan kişiler için Kırgız dili.Eğitim ve rehberlik kılavuzu. Bişkek, 1993. Jainakova N. T. ile birlikte yazılmıştır, 180 ss.
5. "Dil Köprüsü". Yabancılar için Kırgız dili Ders Kitabı // Yazarların kolektifi, KTU «Manas» baskısı, Bişkek, 2005. 200ss.
6. "Dil Köprüsü" (yabancı olarak Kırgız dili). Öğretmenler için metodolojik El Kitabı, Yazarların kolektifi, KTU «Manas» baskısı, Bişkek, 2005, 200 ss.
7. “Kırgız dili Ders Kitabı”. Batmanov I. A. ve Aktanov T. Eğitim rehberi tarafından düzenlenmiştir. Mihkail Rudov ile birlikte yenilenmiş kitap. Bişkek, 2007, 200 ss.
8. “1. sınıf Kırgız okulu için "Rusça kelime" ders kitabı” Eğitim Kılavuzu, Alla Narozya ile birlikte yazılmıştır, Bişkek -2010,150 ss.
9. “2. sınıf Kırgız okulu için "Rusça kelime"ders kitabı. Çalışma kılavuzu, Alla Narozya ile birlikte yazılmıştır, Bişkek -2010, 150 ss.
10. “3. sınıf Kırgız okulu için "Rusça kelime"ders kitabı. Çalışma kılavuzu, Alla Narozya ile birlikte yazılmıştır, Bişkek -2010, 150 ss.
10.“4. sınıf Kırgız okulu için "Rusça kelime"ders kitabı. Çalışma kılavuzu, Alla Narozya ile birlikte yazılmıştır, Bişkek -2010, 150 ss.
11. “Kırgız ve Türk dillerinin karşılaştırmalı morfolojisi”. Üniversiteler için ders kitabı. Burul Sagınbaeva ile birlikte yazılmıştır, KTU «Manas» baskısı, Bişkek , 2017, 250 ss.
12. “Kırgız dilinin fonksiyonel grameri”. Üniversiteler için ders kitabı. Kırgız-Türk "Manas" universitesi baskısı, Burul Sagınbaeva ile birlikte yazılmıştır, KTU «Manas» Bişkek, 2017, 128 ss.
Ulusal hakemli dergilerde yayınlanan makaleler
Вестник Кыргызского нац-го уни-та им. Ж.Баласагына, серия 1, выпуск 3, 2005.
Ulusal bilimsel toplantılarda
sunulan ve bildiri kitabında basılan bildiriler
|
Международного семинара-совещания «Проблемы межкультурной коммуникации и билингвизма». ЦОНИК, КРСУ июль 2008, Бишкек.
Kitap Editörlüğü:
DİĞER BİLİMSEL FAALİYETLER:
Paneller:
sürekli
Semnerler:
sürekli
TV ve Radio Programları:
sürekli
(Uygun görülen başlıklarla ilaveler yapıla bilir)
PROJELER
1. Rus Dünyası Vakfı'ndan Rus dili projelerine katılımcı.
2. USAID Vakfının Araştırma programının Kırgızistan Meclisine destek etmek amacıyla Kanunların dilsel muayenesi için metodolojik kılavuzun yapma projesi - 2015 .
3. Kırgız Cumhuriyeti Eğitim ve bilim Bakanlığının Bilimsel projeleri
4. Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi bilimsel projeleri.
İDARİ GÖREVLER
BİLİMSEL VE MESLEKİ KURULUŞLARA ÜYELİKLER
1. 2002 – 2010- Kazakistan Uluslararası İlişkiler ve Dünya dilleri Üniversitesi'nde dilbilim alanında doktora tez komisyon üyesi.
2. 2004 – 2007- Kırgız bilimler Akademisi altında Kırgız Dili ve Karşılaştırılabilir dilbilim tez komisyonun Başkan Yardımcısı.
3. 2007 - 2012- Kırgız – Rusya Slav Üniversitesi altında Karşılaştırılabilir dilbilim tez komisyonun Başkan Yardımcısı.
4. 2014- Kırgız bilimler Akademisi altında Kırgız Dili ve Karşılaştırılabilir dilbilim tez komisyonun Başkanı.
5. 2015-2017- Kırgızistan Atestasion Komisyonun Filoloji Bilimleri alanındaki Komisyonun Başkanı.
Kamu görevleri:
ÖDÜLLER & SERTİFİKALAR: